Probleempje voor Trix

Daar is ze weer.

Ben je me al zat?

Toen ik het had over Trix' geslacht, noemde ik de belangrijkste manier om het geslacht van een T. rex te bepalen. Volwassen T. rex vind je in twee vormen: de robuuste vorm en de "graciele" (slanke) vorm. Er word vaak aangenomen dat dit een teken is van seksueel dimorfisme: de vrouwtjes zouden robuuster zijn, net als bij roofvogels. Ik noem dit de "Grotere Vrouwtjeshypothese". Dit is hoe Naturalis heeft bepaald dat Trix, een robuuste T. rex, een vrouwtje is.

Ik heb de vorige keer al aangegeven dat ik niet helemaal overtuigd ben van deze hypothese. Vandaag ga ik daar dieper op in.


T. rex wordt gevonden in de Hell Creek-formatie; een rotsformatie in de Verenigde Staten met fossielen uit het allerlaatste Krijt, de laatste jaren van de dinosaurustijd. De formatie is tussen de 67 en 66 miljoen jaar oud. De formatie heeft twee lagen: de onderlaag is wat ouder, de bovenlaag wat jonger. Wat wil dat zeggen? Fossielen uit de onderlaag zijn enkele tien- tot honderdduizenden jaren ouder dan die uit de bovenlaag.

De rode lijn is het uitsterven van de dinosauriërs. Alles wat onder de lijn vandaan komt, komt uit het Krijt.

Een voorbeeld. Er zijn twee soorten Triceratops: Triceratops horridus en Triceratops prorsus. T. horridus is een klein tikje groter. T. horridus wordt gevonden in de onderste laag, terwijl T. prorsus uit de bovenste laag komt. T. horridus is dus een oudere soort, die honderdduizenden jaren eerder leefde dan T. prorsus. Waarschijnlijk is horridus de voorouder van prorsus, en werd Triceratops in de loop van de evolutie steeds kleiner. Kleiner worden kan een evolutionair voordeel zijn: als je kleiner bent, heb je niet zoveel eten nodig. Als er minder voedsel beschikbaar is, is kleiner worden een goed idee.

Hier is het probleem voor Trix: Je ziet bij T. rex hetzelfde patroon. De robuuste exemplaren, zoals Sue, zijn allemaal afkomstig uit de onderlaag en leefden dus wat eerder. De slankere exemplaren, zoals Stan, komen uit de bovenlaag en leefden dus later. De theorie die hierbij hoort is dat T. rex, net als Triceratops, in de loop van de evolutie steeds kleiner en slanker werd. Ik noem dit de "Afslankhypothese".

Boven: Stan, een slanke Rex. Onder: Sue, een robuuste Rex. Stan leefde veel later dan Sue.
Bron: Scott Hartman

De Afslankhypothese is slecht nieuws voor de Grotere-Vrouwtjeshypothese. Als de Afslankhypothese juist is, betekent dat dat robuustere exemplaren helemaal geen vrouwtjes hoeven te zijn. Het zijn gewoon dieren die eerder leefden!

Dan komt nu de hamvraag: uit welke laag komt Trix? Als ze, net als andere robuuste Rexen, uit de onderlaag komt, is dat een bekrachtiging van de Afslankhypothese. Trix is dan niet per sé een vrouwtje, maar gewoon een voorbeeld van de vroegere, forsere vorm. Als dat zo is, staan we weer met lege handen als we het geslacht van Trix willen weten.

Trix: Koningin of drag queen?

Als Trix uit de bovenlaag komt, wordt het interessanter. Dat zou een tegenvoorbeeld zijn voor de Afslankhypothese. Dan zou de Grotere Vrouwtjeshypothese misschien weer wat geloofwaardiger worden en is de kans dat Trix een vrouwtje is inderdaad weer wat groter.

Dus wat heb ik gedaan? Ik heb de vraag gewoon aan Anne Schulp gesteld, de paleontoloog van Naturalis. Die heeft een vraagbaakje op de site van Naturalis. Tussen alle vragen van kinderen van acht over Jurassic World staat nu dus ook mijn technische vraag over geologische formaties. Tja.

Ik hoop dat ik antwoord krijg. Als dat zo is laat ik het jullie uiteraard weten. Tot de volgende keer!

Meer lezen?
http://saurian.maxmediacorp.com/?p=553
https://translate.google.com/translate?hl=en&sl=ja&tl=nl&u=http%3A%2F%2Fblogs.yahoo.co.jp%2Frboz_05%2F35932260.html&sandbox=1 (Moeilijk te lezen: Google-vertaald uit het Japans)