Nieuws: Het Dinobrein

Het lijkt op een normale steen.

Kop of munt?

Maar onderzoekers onder leiding van de bekende paleontoloog David Norman hebben vastgesteld dat dit een heus stuk gefossiliseerde dinohersenen is! Met een elektronenmicroscoop en een röntgenapparaat werd het object, dat al een jaar of tien geleden werd gevonden, geïdentificeerd. Het is de eerste keer dat we hersenen van een dinosaurus vinden.


Het oerbrein is afkomstig van een grote iguanodont van 130 miljoen jaar oud. Het beest moet zeker 8 meter lang geweest zijn, maar het brein is niet groter dan een kindervuist. Het is niet het hele brein - iets minder dan de helft - maar toch opvallend klein. Intelligentie is niet bepaald waar dino's om bekend staan.

Zacht weefsel zoals hersenen, spieren of organen, vergaat eigenlijk bijna altijd nadat een dier doodgaat. Alleen de botten blijven over. Daarom is deze vondst zo bijzonder. Er moet iets bijzonders zijn gebeurd toen het beest doodging; waarschijnlijk viel hij in een heel zuur moeras, waardoor het normale rottingsproces niet kon plaatsvinden en dit stukje hersenen kon verstenen.

Het meeste wat we weten over dinohersenen komt van het scannen van de schedels. In elke schedel zit een holle ruimte waarin de hersenen zaten. Door die ruimte te scannen weten we ruwweg hoe groot de hersenen waren en welke vorm ze hebben gehad, wat misschien iets zegt over hun gedrag. Een voorbeeld: De scan van de hersenpan van Allosaurus laat zien dat zijn hersenen veel leken op die van een krokodil. Aan de andere kant lijken die van T. rex juist erg op die van een vogel. Misschien was Allosaurus een dier dat joeg vanuit een hinderlaag en alles at wat hij te pakken kon krijgen, terwijl T. rex kieskeuriger was en zijn prooi over langere afstand achtervolgde.

Allosaurus: de krokodil van het land?

Nu duikt er dus voor het eerst een echt versteend brein op. Wat hebben we hiervan geleerd? In ieder geval dat de hersenen van deze dino - hoe klein ook - nog steeds groter zijn dan gedacht. Men dacht dat de hersenen van een dino bedekt waren met een dik membraan. Dat is bij andere reptielen het geval. Maar het membraan rondom deze hersenen is dun, wat betekent dat deze planteneter meer ruimte voor grijze cellen in zijn hoofd had. Toch iets slimmer dan we dachten?

Premisse voor een nieuwe low-budget sci-fifilm: paleontologen vinden een fossiel dinosaurusbrein. Ze transplanteren het in het lichaam van een hond. Prompt verandert de hond in een bloeddorstig monster, gerealiseerd met goedkope computereffecten. Roger Corman speelt de perverse oom.

Meer lezen?
https://www.theguardian.com/science/2016/oct/27/scientists-discover-first-fossilised-dinosaur-brain-tissue
http://www.reuters.com/video/2016/10/27/dinosaur-brain-tissue-identified-for-fir?videoId=370287181
http://articles.baltimoresun.com/1998-10-23/news/1998296029_1_allosaurus-brain-fills-brain-structure